Estes son os fenómenos previstos para o mes de decembro no hemisferio norte
No ceo profundo poederemos ver:
Breve resumo:
Á noitiña do día 3 ao 4 de decembro veremos unha lúa chea "enorme" a un 357500Km da Terra. (A distancia media é duns 384 000Km pero pode chega a estar a uns 406 000 Km).
Do 13 ao 14 de decembro é a choiva de estrelas das gemínimas, unha das máis importantes do ano (comparable coas perseidas pero máis lentas).
A comezos de decembro, no Barbanza, do 3 ao 13 de decembro é cando o sol se pón máis cedo, a iso das 18:02h pero día 14 xa se pon ás 18:03h (medrou un minuto pola tarde). Pero segue a nacer cada día máis tarde, se o día 1 de decembro nace ás 8:46h segue a nacer máis tarde ata o 4 de xaneiro que nace ás 9:06h despois empeza á nacer antes e o día 10 de xaneiro xa nace ás 9:05h. No solsticio de inverno é cando a noite é máis longa, (ata o 21 de decembro, o que medra pola tarde non compensa o que diminúe pola máñan, a partirres de aí medra máis pola tarde do que diminúe pola mañá). (O mediodía prodúcese ás 13:24h o día 1 de decembro, ás 13:33h o día 21 e ás 13:41h o día 4 de xaneiro)
Despois de descubrir un planeta rochoso orbitando Próxima Centauri no 2016, agora o telescopio ALMA acaba de descubrir que ten, alomenos un cinturón de pó (poida que tres) http://eso.org/public/spain/news/eso1735/
Períodicamente hai discusión sobre o cambio de hora e que é o mellor. Pero cada quen fala da feira según lle vai nela.
Si se se lle pregunta a un astrofísico diranos algo así:
Se queres ler como nos afectaría a todos que nos aplicasen os cambios propostos sobre a hora oficial, recomendo este artigo publicado en Naukas: http://naukas.com/2017/11/03/cambio-hora-espana/
Nese artígo analízanse as 5 protestas máis populares. Imprescindible lelo para ter unha visión do problema.
Hai varios miles de anos os seres humanos crían que o destino estaba escrito no movemento dos astros. E como a traxectoria do sol, a lúa e os 5 planetas visibles a simple vista percorría as constelacións do zodíaco, pensaban que a posición do sol no momento do nacemento marcaba o destino das persoas.
Así que dividiron esa zona en 12 rexións (constelacións) e cando comenzaba a primavera o sol entraba na constelación de "Aries" (de aí o culto ao "cordeiro"). Pero alá polo 340 a. C. xa os gregos se decataron de que o punto onde estaba o sol ao comezar a primavera cambiaba co tempo.
Cando comezaba a primavera, hai uns 2200 anos o sol entraba na constelación de aries, pero agora o "punto aries" está na constelación de pisces.
Non só o horóscopo está mal nas orixes (baseado en falsas creenzas dos astrólogos), senón que o sol "transita" 13 constelacións e non 12. E o momento de entrada do sol nas constelacións vai cambiando co paso do tempo, nun ciclo duns 25776 anos.
Tendo en conta o que sabemos agora, e incluíndo a constelación de ofiuco, a entrada do sol nas constelación do zodíaco quedaría así (entre paréntese o que din os "astrólogos"):
Aries— do 18 de abril ao 13 de maio (20 de marzo ao 20 de abril)
Tauro— do 13 de maio ao 21 de xuño (21 de abril ao 21 de maio)
Xéminis— do 21 de xuño ao 20 de xullo (22 de maio ao 22 de xuño)
Cáncer— do 20 de xullo ao 10 de agosto (23 de xuño ao 22 de xullo)
Leo— do 10 de agosto ao 16 de setembro (23 de xullo ao 22 de agosto)
Virgo— do 16 de setembro ao 30 de outubro (23 de agosto ao 22 de setembro)
Libra— do 30 de outubro a 23 de novembro (23 de setembro ao 22 de outubro)
Escorpio— 23 de novembro ao 29 de novembro (23 de outubro ao 22 de novembro)
Ofiuco— do 29 de novembro ao 17 de decembro (non incluído no Zodíaco)
Saxitario— do 17 de decembro ao 20 de xaneiro (23 de novembro ao 22 de decembro)
Capricornio— do 20 de xaneiro ao 16 de febreiro (23 de decembro ao 21 de xaneiro)
Acuario— do 16 de febreiro ao 11 de marzo (22 de xaneiro ao 20 de febreiro)
Pisces— do 11 de marzo ao 18 de abril (21 de febreiro ao 19 de marzo)
Non creas no horóscopo nin nas pseudociencias. Os astrólogos non son científicos, os astrónomos si.
Recorda que a noite do 28 ao 29 de outubro hai que atrasar os reloxos 1h.
Pasamos de GMT+2 a GMT+1. Isto tradúcese que o día 28 é mediodía en Ribeira ás 14:18h e o día 29 de outubro é mediodía ás 13:18h (o "sol vai adiantado" 18 minutos, o mediodía do "sol medio" debería ser ás 14:36 h o día 28 e as13:36h o día 29).
O ceu do mes de outubro de no hemisferio norte
A simple vista ou con telescopio.
Ceo profundo no hemisferio norte (con prismáticos ou telescopio)
A eclipse é penumbral, é dicir a Lúa pasa pola sombra difusa da Terra (e non pola sombra ben definida), así que case non se vai notar. Ademais o nacemento da lúa, ás 21:47h, coincide coa fase final da eclipse. Podedes ver a simulación usando este programa para android: https://play.google.com/store/apps/details?id=calcEclipsi2.src
Este ano a luz da lúa vai molestar bastante. A lúa nace ás 23:53h a noite do 11 ao 12 e ás 0:25h a noite do 12 ao 13. Así que este non é bo ano para ver as perseidas. O máximo da choiva está previsto para a noite do 12 ao 13.
Se decides saír pola noite a ver as perseidas, estas son as miñas recomendacións:
Busca un sitio sen contaminación lumínica e a poder ser resgardado do vento.
Nunca
nunca vaias só, sempre en pandilla (pásase mellor, e ir só pode
resultar perigoso. Por exemplo, pensa que andan por alí un par de
cans,...)
Abrígate ben, coma o día máis frío do inverno (mesmo con gorro e calzado pechado)
Hamaca ou silla ou, "saco de durmir" ou mantas "vellas",..., algo para estar comodamente tumbado e non coller "tortículis" (non esquezas algo que che poida servir de almofada).
Sitúate na dirección NE-SW (onde poñer os pés e a cabeza é a gusto de cada quen)
Termo con chocolate, cacao, café,..., ao gusto.
Non está demais levar lanterna (de luz vermella, pode servir cubrila con celofán vermello)
Eclipse parcial de Sol do día 21 de agosto
A eclipse parcial comeza ás 20:43h (hora oficial) e o máximo do 13'8% (para nós) é ás 21:19h, xusto 4 minutos antes do solpor.
Sempre pode haber unha nube molesta, no horizonte, que non nos deixe ver a eclipse.
Recomendacións:
Subir a un lugar elevado (á Curota, ó Mirador da Pedra da Rá, ó Castro da Cidade,...) e levar boa compaña.
Abrigarse (nos lugares altos sempre corre ventiño, que resulta mesmo desagradable cando estás parado, e nada de chanclas nin sandalias).
Non mirar directamente ao sol ( levar medios de autoprotección como gafas de eclipse, cámaras de proxección, filtros solares,...)
Estar atento as convocatorias das asociacións astronómicas da zona (dispoñen de medios de observación).
Se queres fabricar un utensilio que emprega o efecto "pinhole" para ver a eclipse con seguridade podes atopar aquí as instruccións:
O malo é que para nós (en Galiza), o sol xa vai estar bastante baixo no horizonte. É máis axeitado para unha ubicación máis ao oeste (coma Norte América) onde o sol vai estar "máis alto".
O único evento do que teño noticia para a observación das perseidas, é un anuncio na Voz do Barbanza, dun barco que sae de Ribeira a Sálvora e que custaba 35€ por persoa.
Non sei de ningunha asociación que organice un evento para observar as perseidas (polo de agora).
A eclipse parcial de sol do luns 21 de agosto
Un bo sitio para vela é o Mirador da Pedra da Rá ( en Ribeira, ou calquera outro lugar onde vexamos meterse o sol no mar).
Hora para estar no lugar de observación, 20:30h (a eclipse comeza a iso das 20:43h)
Que o bo tempo nos acompañe (tendes links a páxinas de previsión do tempo, en Ribeira, na columna da dereita)
Remate do evento (ao solpor)
De haber algunha convocatoria das asociacións astronómicas locais, de Ribeira, poñeríao aquí.
Para saber máis de eclipses solares
Recomendo a revista Investigación y Ciencia do mes de agosto de 2017. Ten 3 artigos interesantes, o máis chamativo é o último:
El gran eclipse de 2017
El eclipse del 21 de agosto en Latinoamérica
Mil Años de eclipses solares
(En tódolos xornais, revistas, noticieiros,..., falan da eclipse do 21 de agosto)
Ata seleccionan música para escoitar durante a eclipse:
A foto, desde Galiza, non vai ser dificil xa que se produce ao solpor. Pero unha boa recomendación é apoiar o móbil ou empregar trípode e usar axustes manuais para escurecela un pouco. Tamén serve poñerlle gafas de eclipse ao móbil.
Cámara de proxeccion caseira para ver a eclipse. Publicado en el Pais:
Cando é mediodía en Ribeira? Como Ribeira está aproximadamente 9º W, a Terra tarda en xirar uns 36 minutos desde que o sol está enriba do meridiano de Greenwich ata que o sol estea no meridiano de Ribeira. O desfase en Ribeira é de 2:36h no horario de verán e 1:36h no horario de inverno (é mediodía ás 14:36h ou 13:36h da hora oficial). No verán, ás 12h hora oficial, é mediodía en Exipto e no inverno é mediodía en Alemaña.
Que hora deberíamos usar?
Vaia lío!
España debería ter unha hora menos (no inverno). Pero, como Galiza está máis ao oeste que 7.5W debería ter unha hora menos que o resto da península. (É dicir, deberiamos ter 2h menos do que temos).
Simplificando o problema:
Imaxina que nos chega un viaxeiro doutro tempo e trae un reloxo de sol e outro de estrelas. E observa os nosos hábitos e costumes (imos supoñer que o desfase é de 2:30h ou 1:30h en vez de 2:36 e 1:36h).
Pola hora oficial, no Barbanza os institutos, uns empezan ás 8:30h e outros ás 9h e a saída ó mediodía vai de 14h a 14:30h (os días que se sae máis tarde) e pola tarde éntrase as 16h e sáese ou 18h ou 18:30h, máis ou menos (hora oficial).
Se vos fixades no que marcaría, aproximadamente o reloxo de sol (ou de estrelas) o noso horario é bastante normal:
21 de setembro
21 de decembro
21 de marzo
21 de xuño
Hora oficial
Reloxo sol
Hora oficial
Reloxo sol
Hora oficial
Reloxo sol
Hora oficial
Reloxo sol
Almorzo
7:45h a 8:15h
5:15h a 5:45h
7:45h ou 8:15h
6:15h a 6:45h
7:45h ou 8:15h
6:15h a 6:45h
7:45h ou 8:15h
5:15h a 5:45h
Almorzo
Entrada ao insti
8:30h ou 9h
6h ou 6:30h
8:30h ou 9h
7h ou 7:30h
8:30h ou 9h
7h ou 7:30h
8:30h ou 9h
6h ou 6:30h
Entrada ao insti
Saída insti
14h ou 14:30h
11:30h ou 12h
14h ou 14:30h
12:30 ou 13h
14h ou 14:30h
12:30 ou 13h
14h ou 14:30h
11:30h ou 12h
Saída insti
Comida
Entre 14:30 e 15h
Entre 12h e 12:30h
Entre 14:30 e 15h
Entre 13h e 13:30h
Entre 14:30 e 15h
Entre 13h e 13:30h
Entre 14:30 e 15h
Entre 12h e 12:30h
Comida
Entrada ao insti
16h
13:30h
16h
14:30h
16h
14:30h
16h
13:30h
Entrada ao insti
Saída insti
18 ou 18:30h
15:30h ou 16h
18 ou 18:30h
16:30h ou 17h
18 ou 18:30h
16:30h ou 17h
18 ou 18:30h
15:30h ou 16h
Saída insti
Cea
21:30h
19h
20:30h
19h
21h
19:30h
22h
19:30h
Cea
Hora oficial
Reloxo sol
Hora oficial
Reloxo sol
Hora oficial
Reloxo sol
Hora oficial
Reloxo sol
Desfase
Resta 2:30h
Resta 1:30h
Resta 1:30h
Resta 2:30h
Ribeira, nace o sol ás (h oficial)
8:22
9:03
7:38
6:58
Ribeira, ponse o sol ás (h oficial)
20:34
18:06
19:50
22:17
Despois de máis de 70 anos! Que máis nos dá o que marque o reloxo dixital, xa aprendemos a adaptarnos. Calquera cambio na hora oficial debería respectar os usos e costumes establecidos (referidos ao reloxo solar).
Para seguir facendo o que xa faciamos no mesmo momento do día, só temos que poñernos de acordo na hora que queremos que marque o reloxo dixital.
De reaxustar a hora, o primeiro impacto vai ser psicolóxico, o segundo económico porque hai que imprimir tódolos carteis cos novos horarios de apertura e peche de tódolos establecementos públicos e o terceiro vai haber un período de caos co manexo do dobre horario (coma cando foi da peseta ao euro).
Hai anos a única maneira de empezar era: cun planisferio, guía de estrelas e constelacións, cartas estelares e anuarios astronómicos ou revistas de astronomía para dispoñer de información de onde localizar os planetas e de eventos importantes ou efemérides.
A comezos dos anos 90 os programas de ordenador eran así, coma o EZCosmos e permitíanche explorar e interactuar co mapa do ceo:
No presente:
Podemos botar man de programas que che amosan en tempo real o que se ve dende onde ti estás.
Programas para PC coma o Stellarium (gratis):
Ou Stellarium para móbil (de pago):
Ou Sky Map (gratis):
Empeza a simple vista:
Empezar observando o ceu ao solpor e oriéntate.
Identificar as estrelas máis brillantes e planetas usando programas ou apps.
Identificar, se é o caso, os planetas visibles a simple vista que son: mercurio, venus, marte, xúpiter e saturno. No mes de xullo son visibles: pola mañanciña venus e pola tardiña xúpiter e saturno e a final de mes mercurio. Marte está en este momento do outro lado do sol e non é visible.
A partires das estrelas máis brillantes tratar de identificar as constelacións coas súas estrelas.
Continua con prismáticos e telescopio:
Cando te desenvolvas ben coas constelacións, empeza cuns prismáticos 7X50. Trata de localizar algúns cúmulos de estrelas, estrelas dobres, algunha nebulosa, a galaxia de andrómeda,...
Cando te desenvolvas ben cuns prismáticos estas preparado para empezar cun telescopio (recorda que as estrelas seguen a ser puntiños moi minúsculos).
Comparte a afección
Apúntate aos eventos das asociacións locais e comparte a experiencia da observación coas persoas que che importen.
Esta é unha plantilla de reloxo de sol feita mediante unha aplicación de programación propia, realizada en Qbasic, no curso 94-95. https://drive.google.com/file/d/0B7KqJjJqCs3oSkhhelVTdWFnX0ZlZVNWd2lXQVVTOV82YTU4/view?usp=sharing
Podes descargala e imprimila.
Se a pegas o triángulo nunha chapa de marquetería e cortas pola metade a peza das horas (a plantilla circular) e a pegas as dúas metades e recortas.
Ao montar queda así:
O vértice superior apunta á polar.
O ángulo agudo da base é a latitude de Ribeira.
A base superior do rectángulo é paralela ao ecuador
Na primavera e verán marca as horas pola cara de arriba
No outono e inverno marca as horas pola cara inferior
En Ribeira debería marcar as horas en punto, aproximadamente ás 36 min, catro veces no ano:15 de abril, 13 de xuño, 1 de setembro e 25 de decembro (medio día ás 14:36h horario de verán e ás 13:36h horario de inverno).
Para os demais días podes consultalo na aplicación de móbil android: Sunrise Sunset, onde pon "Transit"
Para saber máis: Experimentos de Astronomía. Biblioteca de recursos didácticos Alhambra. ISBN 84-205-1717-8
